Szanowni Państwo!

Wśród wielu zdarzeń z jakimi spotykają się w swojej pracy policjanci szczególną uwagę zwracają te, w których ofiarami stali się najsłabsi członkowie naszego społeczeństwa: dzieci, inwalidzi czy osoby starsze. Są to osoby o szczególnych predyspozycjach psychicznych: ufne, życzliwe, otwarte, często nie posiadające dostatecznej wiedzy pozwalającej na właściwą ochronę przed zagrożeniami. Jak pokazuje praktyka to właśnie predyspozycje psychofizyczne tych osób niejednokrotnie zdecydowały o tym, że stały się one ofiarami wypadków, zostały wybrane jako cel przez przestępców czy naraziły się na inne niebezpieczeństwo, stanowiące zagrożenie dla ich życia, zdrowia lub mienia. W wielu przypadkach odpowiedni poziom wiedzy pozwoliłby im na uniknięcie sytuacji niebezpiecznej.

Przebywając w domu czy mieszkaniu nigdy nie możemy przyjmować założenia, że jesteśmy w nim w pełni bezpieczni i nic nam nie grozi. Trzeba bowiem pamiętać, że wśród sprawców przestępstw są tacy, którzy charakteryzują się szczególną przebiegłością i zuchwałością w działaniu, jak np. oszuści i złodzieje mieszkaniowi. Działają oni przede wszystkim w ciągu dnia i do zrealizowania swojego czynu potrzebują obecności domowników w ich mieszkaniu czy domu. Ich działanie oparte jest na udawaniu kogoś kim nie są albo podawaniu fałszywego celu swojego przybycia. Podają się za przedstawicieli różnego rodzaju instytucji, administracji osiedla, akwizytorów firm handlowo-usługowych, a niekiedy także za krewnych czy osoby z nimi związane. Wpuszczeni do mieszkania, po uśpieniu czujności ofiary, wyłudzają od niej pieniądze albo wykorzystując moment nieuwagi dokonują kradzieży rzeczy będących w pobliżu - torebki z przedpokoju, kurtki z portfelem czy kluczyków i dokumentów do samochodu. Czasami sprawcy próbują wejść na posesję, otworzyć drzwi wejściowe czy okno po cichu (bez zwracania uwagi domowników), po czym dokonują kradzieży cennych rzeczy lub przedmiotów znajdujących się w ich zasięgu. Nie otwierajmy drzwi osobom, których nie znamy. Nigdy nie przekazujmy też nieznanej nam osobie gotówki i przedmiotów wartościowych, mimo że podaje się ze znajomego naszej rodziny.

Przestępcy posługują się różnymi „legendami" i metodami mającymi uwiarygodnić ich jako członków rodziny osób pokrzywdzonych. Cały proceder inicjowany jest rozmową telefoniczną sprawcy. Oszuści często posługują się książkami telefonicznymi, z których wybierają osoby o imionach często występujących u osób starszych. Następnie dzwonią na wybrany numer telefonu. Rozmowa prowadzona jest w taki sposób, aby oszukiwana osoba uwierzyła, że rozmawia z kimś ze swojej rodziny i sama wymieniła jego imię oraz inne dane, pozwalające przestępcom wiarygodnie pokierować dalszą rozmową. Zdarza się, że oszust nie wskazuje żadnego celu, na który potrzebuje pieniędzy, lecz niemal zawsze prosi o dyskrecję wobec innych członków rodziny. Zapewnia także o bardzo szybkim i osobistym zwrocie gotówki. Często oprócz gotówki (waluta polska i zagraniczna) sprawcy nakłaniają osobę oszukiwaną do wydania im również wartościowej biżuterii. Kiedy oszustowi udaje się nakłonić osobę pokrzywdzoną do „udzielenia pożyczki" informuje, że nie będzie mógł osobiście odebrać pieniędzy i podaje sposób przekazania gotówki lub kosztowności innej osobie. Przestępcom chodzi o to, aby skłonić ofiarę do przekazania pieniędzy nieznajomemu, mimo że będzie widziała oszusta po raz pierwszy w życiu. Oszuści wykonują do swoich ofiar bardzo dużo połączeń telefonicznych, w krótkich odstępach czasu w celu wywarcia presji psychologicznej i nakłonienia do szybkiego przekazania pieniędzy. Takie częste telefony mają także utrudnić osobie oszukiwanej nawiązanie kontaktu z członkami rodziny, rzekomo proszącymi o pomoc finansową. Gdy osoba oszukiwana ma wątpliwości, co do tożsamości dzwoniącego, oszuści bardzo często stosują szantaż emocjonalny: płaczą, błagają o pomoc lub pozorują torturowanie po rzekomym porwaniu.

Osoba poruszająca się po ulicy pieszo czy środkami komunikacji publicznej, a także będąca w sklepie musi pamiętać, że narażona jest również na wiele niebezpieczeństw. Wśród nich są przestępstwa, gdzie sprawca chcąc zabrać ofierze rzeczy cenne (portfel, portmonetkę, telefon, dokumenty, biżuterię, bagaż itp.) wykorzystuje jej nieostrożność lub nieuwagę - tak najczęściej działają kieszonkowcy i złodzieje bagażu. Sprawca może też dokonać napadu, chcąc siłą odebrać te rzeczy. Pamiętajmy, aby swoją torebkę bądź zakupy trzymać zawsze przed sobą i nigdy nie zostawiać jej bez nadzoru, a także zwracać uwagę na tzw. „sztuczny tłok".

Obecnie powszechnym stało się korzystanie z kart płatniczych czy kart kredytowych, a wiele transakcji finansowych możemy przeprowadzić przez Internet czy za pośrednictwem banku lub poczty. W niektórych sytuacjach związanych z wykorzystaniem tych możliwości narażeni jesteśmy na wiele niebezpieczeństw. Możemy ich jednak unikać, czy ograniczyć szansę ich zaistnienia, przestrzegając przyjęte przez świadczących usługi zalecenia i procedury bezpieczeństwa. Pomocą może okazać się również ktoś młodszy z rodziny, który biegle obsługuje komputer i Internet.

Mam nadzieję, że te rady wpłyną na poprawę bezpieczeństwa.

Zachęcamy więc zarówno seniorów, jak i wszystkie osoby mające z nimi kontakt, do zapoznania z naszymi poradami, wspólnego ich przedyskutowania i wykorzystania w życiu codziennym.